Sleepboot Van Speyck, gebouwd op de Scheepswerf van P de Koning te Groningen in 1917 en ook in dat zelfde jaar te water gelaten, met de naam Arina II op de boeg. Afmetingen 13.47 x 2.84 x 1.25. Laatst bekende eigenaar M P Augustijn uit Halsteren. Eerste motor was een 2 cil Hollandia gloeikop met verstelbare verstuivers, 45 pk type 2b2 no399 serie F geleverd door Smit & Co te Kinderdijk. Sinds 1975 is er een D A F 575 geplaatst van 120 pk.
Vanaf de te waterlating tot 1968 is er weinig bekend over de sleepboot maar dat jaar kwam de inmiddels Trio genaamde sleepboot in bezit van M (Rinus) Augustijn uit Halsteren die haar de naam “van Speyck” gaf, genoemd naar een bekende commandant van een Nederlandse gaffelkanonneerboot tijdens de Belgische opstand in 1830. Jan Carel Josephus van Speyck, ook wel genoemd de Schrik der Roovers, is geboren op 31 januari 1802 en woonde het grootste deel van zijn jonge jeugd in het Burgerweeshuis te Amsterdam. Ondanks dat Jan een opleiding voor kleermaker voltooide, ging hij in 1820 in dienst bij de Koningklijke Marine. In de periode 1823 – 1825 vocht hij als commandant van een kanonneerboot in Nederlands Indie en tijdens de Belgische opstand in 1830 was hij commandant van de Gaffelkanonneerboot no 2, een zeilschip kanonneerboot bewapend met 1 kanon.
Van Speyck nam ook in 1830 deel aan het bombardement op Antwerpen en werd daarvoor onderscheiden met het ridderkruis der vierde klasse van de Militaire Willemsorde. Februari 1831 kreeg van Speyck opdracht om naar Oosterweel bij Antwerpen te varen, aan de linkeroever van de Schelde, en schepen te controleren op het smokkelen van munitie. De middag van 5 februari trok de wind flink aan op de Schelde en zag Jan tot zijn schrik dat het anker het schip niet op zijn plaats hield en dat ze langzaam naar de wal werden geblazen. Daar stond een menigte bloeddorstige Belgen klaar om het schip leeg te roven, en de bemanning een kopje kleiner te maken. Jan van Speyck was inmiddels de munitiekamer in gelopen nam een sigaar uit zijn jas, beet het puntje daar van af, stak de sigaar aan en sprak de woorden “…en een infame Brabander worden? Dan liever de lucht in” en legde de brandende sigaar in een openstaand kruitvat. Drie zeelieden konden op tijd van boord springen. De overige 28 zeelieden lieten het leven waaronder ook Jan.
Tot zover verteld wat me bekend is over deze mooie klassieke sleepboot uit 1917, aangevuld met een korte omschrijving van het leven van de man Jan van Speyck waar de boot naar vernoemd is. Van de sleepboot kan ik helaas weinig vertellen, ook de huidige eigenaar is mij niet bekend. Augustijn is helaas overleden (2016). Wel is mij verteld dat Augustijn vanwege zijn inzet voor en tijdens de oprichting van de VDMS tot erelid is benoemd. Hopend dat iemand met kennis van deze man of sleepboot mij aan de mij ontbrekende gegevens kan helpen.
De foto is gemaakt op 15 mei 2010 tijdens de Nationale Sleepbootdagen te Zwartsluis.
Jan Weij, 5 februari 2023
